Blogger Widgets

Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

νεοελληνική γλώσσα

Η διαχρονικότητα της Ελληνικής γλώσσης

είναι αδιαμφισβήτητη και αυταπόδεικτη!

Ένα ενδιαφέρον mail που μας έστειλε μια αγαπημένη φίλη αποδεικνύει τη διαχρονικότητα της γλώσσας μας. Το κείμενο μπορεί να αποτελέσει αφορμή για συζήτηση στην ενότητα 2 της Νεοελληνικής γλώσσας της Γ΄ γυμνασίου. Επίσης, μπορεί να αποτελέσει μία από τις πολλές απαντήσεις στο χιλιοειπωμένο ερώτημα των μαθητών "γιατί πρέπει να μαθαίνουμε αρχαία;"

Μεταξύ των πολλών παραδειγμάτων, δύο από τα πλέον ενδιαφέροντα:
 1.     Μικροί (οι ομήλικοι εξ ημών) είχαμε παίξει το γνωστό παιδικό παιχνίδι : δύο ομάδες αντιπαρατιθέμενες, εναλλάξ να εφορμούν η μία της άλλης ψελλίζοντας ακαταλαβίστικα λόγια, που όλοι νομίζαμε αποκυήματα παιδικής φαντασίας και κουταμάρας (μετέπειτα πήρε την μορφή: «έλα να τα βγάλουμε»)
«Ά μπε, μπα μπλόν, του κείθε μπλόν, ά μπε μπα μπλόν του κείθε μπλόν, μπλήν-μπλόν.»
Τι σημαίνουν αυτά? Μα , τι άλλο, ακαταλαβίστικες παιδικές κουταμάρες, θα ειπεί κάποιος.
Όμως δεν είναι έτσι.
Ατυχώς, η Ελληνική, εδέχθη πλείστες όσες προσβολές από εξελληνισμένους βαρβάρους, Σλάβους, Τουρκόφωνους, Λατίνους κ.ά.., που δεν κατανοούσαν την ελληνική -ούτε καν είχαν την φωνητική ανατομία που θα τους επέτρεπε σωστές εκφωνήσεις φωνηέντων - εμιμούντο τις φράσεις, παραφράζοντάς τις συχνότατα, και έτσι διεστραμμένα και παραμορφωμένα, έφθασαν μέχρι των ημερών μας, ώστε πλέον να μη αναγνωρίζονται.
Κατ' αυτόν τον τρόπο, εισήχθησαν εις την Ελληνική, όροι, λέξεις και φράσεις, ως μέσα από παραμορφωτικό κάτοπτρο είδωλα, καθιστάμενα αγνώριστα στον απλό κόσμο.
Ας επανέλθουμε στο πιο πάνω.
Η όλη στιχομυθία, προήρχετο από παιδικό παιχνίδι που έπαιζαν οι Αθηναίοι Παίδες (και ου μόνον), και ταυτόχρονα εγυμνάζοντο στα μετέπειτα αληθινά πολεμικά παιχνίδια.
Πράγμα απολύτως φυσικό, αφού πάντοτε ο Αθηναίος Πολίτης ετύγχανε και Οπλίτης! (βλέπετε παίζοντας και με τα γράμματα, προκύπτουν συνδεόμενες έννοιες : Πολίτης - Οπλίτης)
Τι έλεγαν λοιπόν οι αντιπαρατιθέμενες παιδικές ομάδες, που τόσον παραφράσθηκε από τους μεταγενέστερους??
Ιδού η απόδοση:
«Απεμπολών, του κείθεν εμβολών !!!...» (επαναλαμβανόμενα με ρυθμό, εναλλάξ από την δήθεν επιτιθέμενη ομάδα)
Τι σήμαιναν ταύτα? Μα…απλά ελληνικά είναι! « Σε απεμπολώ, σε απωθώ, σε σπρώχνω, πέραν (εκείθεν) εμβολών σε (βλ. έμβολο) με το δόρυ μου, με το ακόντιό μου!!!
 2.    Όλοι έχουμε ακούσει τη φράση «έγια μόλα έγια λέσα», που τραγουδάνε στους μπάλους κλπ
Προέρχεται από τον ρυθμό που έδιναν οι αρχαίοι ψαράδες – κωπηλάτες και ήταν : άγε μάλλον - άγε έλασσον για να τραβάνε με τον ίδιο τρόπο τα κουπιά ή τα δίχτυα και σε παραφθορά έγινε έγια μόλα – έγια λέσα.

Θέατρο - Ρέτζιναλντ Ρόουζ

"Οι δώδεκα ένορκοι"


Ένα έργο του Ρέτζιναλντ Ρόουζ από την αξέχαστη εκπομπή της ΕΡΤ το "θέατρο της Δευτέρας".  Δώδεκα διαφορετικοί καθημερινοί άνθρωποι καλούνται να αποφασίσουν την ενοχή ή την αθωότητα ενός κατηγορουμένου για το φόνο του πατέρα του. Η απόφαση πρέπει να είναι ομόφωνη : αν είναι καταδικαστική η ποινή είναι ο θάνατος. Σε περίπτωση διαφωνίας των ενόρκων, θα επαναληφθεί η δίκη με άλλους ενόρκους. Η σημασία της ευθύνης, το ατομικό συμφέρον, οι σχέσεις γονιών και παιδιών , ο κοινωνικός ρατσισμός (ο κατηγορούμενος κατάγεται από υποβαθμισμένη περιοχή με έντονα τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας), η δημοκρατία (δύναμη της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας) είναι τα θέματα που κατά τη διάρκεια του έργου μεταμορφώνουν τους ενόρκους, ώστε να λάβουν απόφαση.
Δείτε την παράσταση από το αρχείο της ΕΡΤ στον ακόλουθο σύνδεσμο : 
http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=65967&autostart=0

(πηγή φωτογραφιών : εικόνες google)

Πέμπτη 22 Νοεμβρίου 2012

Παράδοση

Δροσουλίτες


 
Το Φραγκοκάστελλο
 
Με τον όρο Δροσουλίτες είναι γνωστό ένα οπτικό φαινόμενο που παρατηρείται γύρω από το Φραγκοκάστελλο, στην περιοχή των Σφακίων, στην νότια Κρήτη. Παρατηρείται σχεδόν κάθε χρόνο μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου κατά τις πρωινές ώρες. Πρόκειται για κινούμενες σκιές που παρατηρούνται στον κάμπο του Φραγκοκάστελλου, από τις γύρω ορεινότερες περιοχές. Το όνομά τους έχει να κάνει με την εμφάνισή τους κατά τις πρωινές ώρες, μαζί με την πρωινή δροσιά. Η τοπική παράδοση συνδέει το φαινόμενο με τη φονική μάχη που διεξήχθη στην περιοχή τον Μάιο του 1828 ανάμεσα στους εξεγερμένους κατοίκους της περιοχής και σε τουρκικό στρατιωτικό σώμα. Οι πιο αποδεκτές επιστημονικά εξηγήσεις αποδίδουν το φαινόμενο σε αντικατοπτρισμό ή σε οφθαλμαπάτη.
Φαινόμενο
Κάθε χρόνο μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου κατά τις πρωινές ώρες, παρατηρούνται στον κάμπο γύρω από το κάστρο σκιές που θυμίζουν φιγούρες ιππέων ή πολεμιστών. Συνήθως παρατηρούνται να κινούνται από το μοναστήρι του Αγίου Χαραλάμπου προς το Φραγκοκάστελλο. Η εποχή που παρατηρείται το φαινόμενο συμπίπτει με την εποχή που διεξήχθη η φονική μάχη μεταξύ των εξεγερμένων κατοίκων και τουρκικού σώματος. Συγκεκριμένα στις 17 Μαΐου 1828 διεξήχθη η μάχη μεταξύ ελληνικού σώματος με επικεφαλής τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη και τουρκικού σώματος με επικεφαλής Μουσταφά Ναϊλή Πασά στην οποία ηττήθηκαν οι Έλληνες, πέφτοντας μεγάλο μέρος από αυτούς νεκροί. Η τοπική παράδοση συνέδεσε το φαινόμενο με το γεγονός της μάχης θεωρώντας πως οι σκιές είναι τα φαντάσματα των στρατιωτών του Χατζημιχάλη Νταλιάνη.
Επιστημονικές εξηγήσεις
Σύμφωνα με άλλη εξήγηση το φαινόμενο οφείλεται σε αντικατοπτρισμό εικόνων από τις βόρειες ακτές της Αφρικής. Συνεπώς οι σκιές των ιππέων που παρατηρούνται δεν είναι παρά αντικατοπτρισμός καμηλιέρηδων της ερήμου Σύμφωνα με μία εξήγηση το φαινόμενο οφείλεται σε οφθαλμαπάτη που προκαλείται από την εξάτμιση της πρωινής δροσιάς. Η ελαφριά ομίχλη που δημιουργείται από αυτή την εξάτμιση μοιάζει συχνά να δημιουργεί διάφορες φιγούρες που μπορούν να εκληφθούν και ως ανθρώπινες.

πηγή : Βικιπαίδεια, Δροσουλίτες
 

Ανδρέας Λιλικάκης - Δροσουλίτες

    


Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2012

Όρκος Αθηναίων εφήβων

Φύλλα εργασίας στην αρχαία ελληνική γλώσσα

ΚΕΙΜΕΝΟ : ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ, ΚΑΤΑ ΛΕΩΚΡΑΤΟΥΣ, 77

Οι Αθηναίοι μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, εγγράφονταν στον κατάλογο των πολιτών, τον λεγόμενο «ληξιαρχικό γραμματείο», και ακολούθως έδιναν τον παρακάτω όρκο στο ιερό της Αγραύλου που βρισκόταν στην Ακρόπολη.
Οὐ καταισχυνῶ ὅπλα τὰ ἱερὰ, οὐδ’ ἐγκαταλείψω τὸν παραστάτην ὅτῳ ἂν στοιχήσω · ἀμυνῶ δὲ καὶ ὑπὲρ ἱερῶν καὶ ὁσίων καί μόνος καί μετά πολλῶν ∙ τὴν πατρίδα δε οὐκ ἐλάττω παραδώσω, πλείω δὲ καὶ ἀρείω ὅσης ἄν παραδέξωμαι. Καὶ εὐηκοήσω τῶν ἀεὶ κραινόντων καὶ τοῖς θεσμοῖς  τοῖς ἱδρυμένοις πείσομαι καὶ  ὅσους ἂν ἂλλους τὸ πλῆθος ἱδρύσηται ὁμοφρόνως · καί ἂν τις ἀναιρῇ τούς θεσμούς  ἤ μή πείθηται, οὐκ ἐπιτρέψω, ἀμυνῶ δὲ καὶ  μόνος καί μετά πάντων. Καί ἱερὰ τὰ πάτρια τιμήσω ∙  ἵστορες θεοὶ  τούτων Ἄγραυλος, Ἐνυάλιος, Ἄρης, Ζεύς, Θαλλώ, Αὐξώ, Ἡγεμόνη...

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Δεν θα ντροπιάσω τα ιερά όπλα, ούτε θα εγκαταλείψω το σύντροφό μου στη μάχη , με οποιονδήποτε και αν ταχθώ στη γραμμή · θα αμυνθώ και για τα ιερά και τα όσια  και μόνος και μαζί με πολλούς. Την πατρίδα δεν θα παραδώσω μικρότερη, αλλά μεγαλύτερη και ισχυρότερη από όση θα παραλάβω. Θα σέβομαι τις αποφάσεις αυτών που θα είναι κάθε φορά άρχοντες και στους  νόμους που έχουν θεσπιστεί και όσους τυχόν άλλους ο λαός θα θεσπίσει ομόφωνα · και αν κανείς καταλύει τους νόμους ή δεν πείθεται (σ’ αυτούς), δεν θα επιτρέψω τούτο, θα αμυνθώ  και μόνος και με όλους. Και τα ιερά πάτρια θα τιμήσω. Μάρτυρες τούτων ας είναι η Άγλαυρος, ο Ενυάλιος Άρης, ο Ζευς, η Αυξώ, η Θαλώ και η Ηγεμόνη.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 : κατανόηση κειμένου
  •  Ποιες υποσχέσεις έδιναν οι Αθηναίοι έφηβοι κατά σειρά;
  •  Ποια σημασία έδιναν οι Αθηναίοι στους όρκους;

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2 : λεξιλόγιο – ετυμολογικά

  • Να βρείτε από το κείμενο ετυμολογικά συγγενείς λέξεις με τις παρακάτω : δοχείο, πατέρας, φρενοβλαβής, οσιομάρτυρας, προαιρετικά, ίδρυμα, αίσχος, πιθανότητα.
  • Να γράψετε παράγωγα των ρημάτων : πείθομαι (πείσομαι) και φρονῶ (ὁμοφρόνως).



ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3 : παράλληλα κείμενα

1) Όρκος του Ιπποκράτη

Ορκίζομαι στον Απόλλωνα το γιατρό, και στον Ασκληπιό και στην Υγεία και στην Πανάκεια και όλους τους θεούς και όλες τις θεές μάρτυρες βάζω, πως θα τηρήσω τον όρκο μου αυτό, και αυτό το συμβόλαιο, όσο θα διατηρώ τις δυνάμεις μου και την κρίση μου.
Το μεν διδάξαντα με την τέχνη αυτή, θα τιμώ όσο και τους δικούς μου γονείς, και θα τον κάνω κοινωνό του δικού μου βίου και θα του οφείλω τα νενομισμένα.
Τους δε γιους του, θα θεωρώ ίσους προς αδερφούς μου, και θα τους διδάξω την τέχνη αυτή, αν νοιώθουν την ανάγκη να την μάθουν, χωρίς μισθό και χωρίς έγγραφο συμβόλαιο.
Θα διδάξω τα προφορικά και γραπτά μαθήματα και όλη γενικά την υπόλοιπη εξάσκηση του επαγγέλματος, μόνο στους δικούς μου γιους, στους γιους του διδασκάλου μου, και σε μαθητές που με όρκο και συμβόλαιο, κατά τους άγραφους νόμους της ιατρικής, θα έχουν συνδεθεί μαζί μου. Σε κανέναν άλλο.
Θα χρησιμοποιήσω τις θεραπευτικές δίαιτες, μόνο προς όφελος των ασθενών, όσο μπορώ και όπως κρίνω ορθό, να αποφύγω δε κάθε βλάβη και αδικία.
Δεν θα χορηγήσω κανένα θανατηφόρο φάρμακο, όποιος κι αν μου το ζητήσει και δεν θα δώσω καμία τέτοια συμβουλή. [...]
Οσα κατά τις θεραπείες ακούσω ή θα δω ή και πέραν της ασχολίας μου στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, για τα οποία δεν πρέπει να λέγεται τίποτε, Οα σιωπώ θεωρώντας τα ως εμπιστευτικά μυστικά. Όσο τον όρκο μου λοιπόν θα τηρώ και δεν θα τον παραβαίνω, είθε να έχω καλό όνομα και στη ζωή και στη τέχνη μου και να με εκτιμούν για πάντα όλοι οι άνθρωποι.
Εάν δε παραβώ τον όρκο μου και επιορκήσω, να πάθω τα αντίθετα.

2) Όρκος Έλληνα Στρατιώτη

Ορκίζομαι να φυλάττω πίστιν εις την Πατρίδα.
Υπακοήν εις το Σύνταγμα, τους Νόμους και τα Ψηφίσματα του Κράτους.
Υποταγήν εις τους ανωτέρους μου,
να εκτελώ προθύμως και άνευ αντιλογίας τας διαταγας των.
Να υπερασπίζω, με πίστιν και αφοσίωσιν,
μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας.
Να μην τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ απ'αυτών.
Να φυλάττω δε ακριβώς τους Στρατιωτικούς Νόμους,
και να διάγω εν γένει ως πιστός και φιλότιμος Στρατιώτης.

3) ΟΡΚΟΣ ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

     «Ορκίζομαι ενώπιον του αληθινού Θεού, ότι θέλω είμαι επί ζωής μου πιστός εις την Εταιρείαν κατά πάντα. Να φανερώσω το παραμικρόν από τα σημεία και τους λόγους της, μήτε να σταθώ κατ΄ουδένα λόγον ή αφορμή του να καταλάβωσι άλλοι ποτέ, ότι γνωρίζω τι περί τούτων, μήτε εις συγγενείς μου, μήτε εις πνευματικόν ή φίλον μου.
     Ορκίζομαι ότι εις το εξής δεν θέλω έμβει εις καμμίαν εταιρείαν, οποία και αν είναι, μήτε εις κανέναν δεσμόν υποχρεωτικόν. Και μάλιστα, οποιονδήποτε δεσμόν αν είχα, και τον πλέον αδιάφορον ως προς την Εταιρείαν, θέλω τον νομίζει ως ουδέν.
     Ορκίζομαι ότι θέλω τρέφει εις την καρδίαν μου αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων της πατρίδος μου, των οπαδών και των ομοφρόνων με τούτους, θέλω ενεργεί κατά πάντα τρόπον προς βλάβην και αυτόν τον παντελή όλεθρόν των, όταν η περίστασις το συγχωρήσει.
     Ορκίζομαι να μη μεταχειριστώ ποτέ βίαν δια να αναγνωρισθώ με κανένα συνάδελφον, προσέχων εξ εναντίας με την μεγαλυτέραν επιμέλειαν να μην λανθασθώ κατά τούτο, γενόμενος αίτιος ακολούθου τινός συμβάντος, με κανένα συνάδελφον.
     Ορκίζομαι να συντρέχω, όπου εύρω τινά συνάδελφον, με όλην την δύναμιν και την κατάστασίν μου. Να προσφέρω εις αυτόν σέβας και υπακοήν, αν είναι μεγαλύτερος εις τον βαθμόν και αν έτυχε πρότερον εχθρός μου, τόσον περισσότερον να τον αγαπώ και να τον συντρέχω, καθ΄όσον η έχθρα μου ήθελεν είναι μεγαλυτέρα.
     Ορκίζομαι ότι καθώς εγώ παρεδέχθην εις Εταιρείαν, να δέχομαι παρομοίως άλλον αδελφόν, μεταχειριζόμενος πάντα τρόπον και όλην την κανονιζομένην άργητα, εωσού τον γνωρίσω Έλληνα αληθή, θερμόν υπερασπιστήν της πατρίδος, άνθρωπον ενάρετον και άξιον όχι μόνον να φυλάττη το μυστικόν, αλλά να κατηχήση και άλλον ορθού φρονήματος.
     Ορκίζομαι να μην ωφελώμαι κατ΄ουδένα τρόπον από τα χρήματα της Εταιρείας, θεωρών αυτά ως ιερό πράγμα και ενέχυρον ανήκον εις όλον το Έθνος μου. Να προφυλάττωμαι παρομοίως και εις τα λαμβανόμενα εσφραγισμένα γράμματα.
     Ορκίζομαι να μην ερωτώ κανένα των Φιλικών με περιέργειαν, δια να μάθω οποίος τον εδέχθη εις την Εταιρείαν. Κατά τούτο δε μήτε εγώ να φανερώσω, ή να δώσω αφορμήν εις τούτον να καταλάβη, ποίος με παρεδέχθη. Να αποκρίνομαι μάλιστα άγνοιαν, αν γνωρίζω το σημείον εις το εφοδιαστικόν τινός.
     Ορκίζομαι να προσέχω πάντοτε εις την διαγωγήν μου, να είμαι ενάρετος. Να ευλαβώμαι την θρησκείαν μου, χωρίς να καταφρονώ τας ξένας. Να δίδω πάντοτε το καλόν παράδειγμα. Να συμβουλεύω και να συντρέχω τον ασθενή, τον δυστυχή και τον αδύνατον. Να σέβομαι την διοίκησιν, τα έθιμα, τα κριτήρια και τους διοικητάς του τόπου, εις τον οποίον διατριβώ.
     Τέλος πάντων ορκίζομαι εις Σε, ω ιερά πλην τρισάθλια Πατρίς !  Ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου. Ορκίζομαι εις τα πικρά δάκρυα τα οποία τόσους αιώνας έχυσαν και χύνουν τα ταλαίπωρα τέκνα Σου, εις τα ίδια μου δάκρυα, χυνόμενα κατά ταύτην την στιγμήν, και εις την μέλλουσαν ελευθερίαν των ομογενών μου ότι αφιερώνομαι όλως εις Σε. Εις το εξής συ θέλεις είσαι η αιτία και ο σκοπός των διαλογισμών μου. Το όνομά σου ο οδηγός των πράξεών μου, και η ευτυχία Σου η ανταμοιβή των κόπων μου. Η θεία δικαιοσύνη ας εξαντλήσει επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους κεραυνούς της, το όνομά μου να είναι εις αποστροφήν, και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος των Ομογενών μου, αν  ίσως λησμονήσω εις μίαν στιγμήν τας δυστυχίας των και δεν εκπληρώσω το χρέος μου. Τέλος ο θάνατός μου ας είναι η άφευκτος τιμωρία του αμαρτήματός μου, δια να μη λησμονώ την αγνότητα της Εταιρείας με την συμμετοχήν μου».

Δραστηριότητα 1
  • Να μελετήσετε τα παραπάνω κείμενα και τον όρκο της Ήρας στην Ιλιάδα Ο 36 – 40 (σελ 106, σχολικού εγχειριδίου).
  • Ποιος είναι ο στόχος του κάθε όρκου;
  •   Τι επικαλούνται;
  • Ποια επίκληση κάνει τους όρκους φοβερούς;

Δραστηριότητα 2
  •  ομάδα 1 :  η χρήση του όρκου στην αρχαιότητα
  • ομάδες 2, 3 : ο όρκος σήμερα στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο
  • ομάδες 4, 5 : σχέση όρκου και θρησκείας

Θέατρο

ΘΕΑΤΡΟ

Λογοτεχνία β΄ γυμνασίου

   Στο νέο πρόγραμμα σπουδών της νεοελληνικής λογοτεχνίας προτείνεται η θεματική ενότητα : θέατρο. Κατά τη δραματουργική ανάλυση των έργων που θα μας απασχολήσουν στο β΄ τρίμηνο ο μαθητής που θα αναλάβει κάποιο ρόλο στα πλαίσια και της παρουσίασης κάποιου μονόπρακτου στο τέλος του σχολικού έτους καλείται να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα :

Ανάλυση χαρακτήρα
Χρειάζεται να είσαι ακόμα πιο λεπτομερής και ακριβής στην ανάλυση του χαρακτήρα που θα παίξεις. Μπορείς να αρχίσεις από αυτά που υποδεικνύει ο συγγραφέας στην περιγραφή του ρόλου σου, στις ατάκες του αλλά κυρίως στα λόγια των άλλων προσώπων του έργου για εκείνον. Αυτή είναι μόνο η αρχή. Σκέψου σχετικά με τον χαρακτήρα. Προσπάθησε να φανταστείς πώς σκέφτεται και νιώθει. Η ερμηνεία σου μπορεί και πρέπει να διαφέρει από αυτή άλλων ηθοποιών που θα έπαιζαν ή έπαιξαν τον αντίστοιχο ρόλο, αλλά είναι σωστή όταν μπορεί να δικαιολογήσει όσα ο χαρακτήρας κάνει σε ολόκληρο το έργο. Ποτέ δύο ηθοποιοί δεν ερμηνεύουν τον ίδιο χαρακτήρα με τον ίδιο τρόπο. Αυτό κάνει το θέατρο ενδιαφέρον και τον ηθοποιό καλλιτέχνη. Προσεγγίζοντας ένα ρόλο μας ενδιαφέρει ο εσωτερικός κόσμος του χαρακτήρα που θα ερμηνεύσουμε αλλά μας ενδιαφέρουν και τα εξωτερικά χαρακτηριστικά της μορφής του. Γιατί όσο πιο ολοκληρωμένη εικόνα έχουμε για τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, τόσο πιο αληθινός γίνεται αυτός για μας.
Ερωτήσεις για τον χαρακτήρα: Ο Κάρολος Κουν έλεγε ότι ο ηθοποιός για να ερμηνεύσει έναν ρόλο πρέπει να μπορεί να απαντήσει σε τρεις ερωτήσεις: Ποιος είμαι, πού είμαι και τι θέλω; Εδώ θα ερευνήσουμε τι σημαίνουν αυτές οι ερωτήσεις και τέλος πώς συμπλέκονται για να προκαλέσουν μια συμπεριφορά -δράση- για τον χαρακτήρα.
Ποιος είμαι;
Ιστορικό: Ποιο είναι το παρελθόν μου; Τι είδους μόρφωση έχω; Από τι οικογένεια προέρχομαι; Πού μεγάλωσα και πού έζησα μετά; Τι έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας μου;
Θέση: Κοινωνική, πνευματική, οικονομική, κλπ. Φυσική Κατάσταση. Ηλικία. Επάγγελμα. Σημαντικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα ή σημαδεύουν την σκηνική του δράση. Βέβαια το ποιος είμαι έχει σχέση και συνδέεται άμεσα με το πού είμαι και τι θέλω. Η αντίδραση μου και η στάση μου σ’ αυτά καθορίζει πιο φανερά και το ποιος είμαι.
Που είμαι;
Λέγοντας που είμαι αναφερόμαστε στο γενικότερο περιβάλλον που έπαιξε ρόλο καθοριστικού παράγοντα στη διαμόρφωση και εξέλιξη του χαρακτήρα: Κοινωνία, εποχή, συνθήκες διαβίωσης.
Ειδικότερα ενδιαφέρει και ο συγκεκριμένος χώρος που εκφράζεται στη σκηνική του παρουσία ο ρόλος -δωμάτιο, σπίτι, γειτονιά, πόλη, χώρα- και οι συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτά.
Ακόμα στο που είμαι λαμβάνονται υπόψη και άλλες συνθήκες όπως ο χρόνος -ώρα, μέρα, νύχτα- και πόσο επιδρούν στη δράση του ρόλου.
Τι θέλω;
Συναισθηματική κατάσταση, φορτίσεις και αναζητήσεις σε σχέση με την πορεία και το στόχο του ρόλου. Βαθύτερες επιδιώξεις, όνειρα, στόχοι. Ο τρόπος που τα διεκδικώ έχει σχέση και με το ποιος είμαι. Μας ενδιαφέρει η διαδρομή του χαρακτήρα, γιατί η δικαίωση ή η απαξίωση έρχεται από τη θεατρική πράξη. Συμπεριφορά. Ποια είναι η δράση μου τώρα αλλά και λίγο πριν ξεκινήσει η κάθε σκηνή; Ποιες είναι οι σχέσεις μου με τους άλλους χαρακτήρες του έργου, τώρα και στο παρελθόν; Τι με οδήγησε σ’ αυτές τις σχέσεις; Πόσο σημαντική είναι η σχέση μου μ’ αυτούς; Πόσο τους έχω ανάγκη;

Ο Κωνσταντίν Στανισλάφσκι είπε...

«Δεν υπάρχει αληθινή τέχνη αν δεν την ζήσεις. Αυτή αρχίζει εκεί που δένεται μαζί της η συγκίνηση».
«Ο ρόλος που χτίζεται με αλήθεια, ανεβαίνει ολοένα ψηλότερα, ενώ ο βασισμένος στο στερεότυπο ολοένα μαραίνεται».
«Μην ξεχνάτε ότι δεν υπάρχουν μικροί ρόλοι, μόνο μικροί ηθοποιοί».
«...κάθε δράση στο θέατρο πρέπει να έχει κάποια εσωτερική δικαιολογία και συνέπεια, να είναι λογική και πραγματική». «... θ' αντλείτε προπαντός από τις δικές σας εντυπώσεις, αισθήματα κι εμπειρίες. Θα παίρνετε όμως ακόμη υλικό απ' τη ζωή τριγύρω σας, την πραγματική και την φανταστική, από τις αναμνήσεις σας, απ' τα βιβλία, την τέχνη, την επιστήμη και κάθε λογής μάθηση, από τις εφημερίδες, τα μουσεία και πάνω απ' όλα από την επικοινωνία σας με τους άλλους ανθρώπους».
«Κάθε άνθρωπος που είναι αληθινά καλλιτέχνης, επιθυμεί να πλάσει μέσα του μια άλλη ζωή, βαθύτερη και με περισσότερο ενδιαφέρον απ' αυτή που τον περιζώνει στην πραγματικότητα».