Blogger Widgets

Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Ιστορία β΄ γυμνασίου : Οι ανακαλύψεις

Οι ανακατατάξεις στη μεταμεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία

Οι ανακαλύψεις

Κίνητρα

οικονομικά, πολιτικά, θρησκευτικά,  επιστημονικά

Καινοτομίες
πυξίδα
αστρολάβος (όργανο προσδιορισμού γεωγραφικού πλάτους με βάση την παρατήρηση των άστρων)
πορτολάνοι (ναυτικοί χάρτες)
καραβέλα (νέος τύπος πλοίου που συνδύαζε χωρητικότητα, ταχύτητα και ασφάλεια)
η αντίληψη για τη σφαιρικότητα της γης
      
      Τα εξερευνητικά ταξίδια

Βάσκο Ντε Γκάμα, 1498 έφτασε στο Κάλικουτ των Ινδιών
Χριστόφορος Κολόμβος, έκανε τέσσερα ταξίδια (1492 – 1502) πλέοντας δυτικά και ανακάλυψε νησιά και ηπειρωτικές περιοχές της Κεντρικής Αμερικής
Φερδινάρδος Μαγγελάνος (1480 – 1521), πρώτος περίπλους της γης

Η γέννηση του Νέου Κόσμου

κατάκτηση των περιοχών με τη βία από Πορτογάλους και Ισπανούς
εξαφάνιση των προκολομβιανών πολιτισμών της Αμερικής (Ίνκας, Αζτέκοι, Μάγιας)
Συνθήκη της Τορτεζίλας (1494), δημιουργία αποικιακών αυτοκρατοριών
τέλη 16ου αι., διεκδίκηση των αποικιών από Ολλανδία, Αγγλία, Γαλλία

Η Ευρώπη και ο Νέος Κόσμος – Συνέπειες των ανακαλύψεων

οικονομικές : νέα λιμάνια, εισαγωγή χρυσού και αργύρου στην Ευρώπη, νέες οικονομικές δραστηριότητες
πολιτιστικές : ανάπτυξη ποικίλων επιστημονικών κλάδων (γεωγραφία, αστρονομία, ζωολογία, βοτανική, εθνολογία κλπ)
συνέπειες για τους ιθαγενείς κατοίκους των νέων χωρών : οικονομική εκμετάλλευση, δουλεία, αποικιοκρατία, υπανάπτυξη, φτώχεια













COLOMBOUSAVSEQ01 από polynikos12

Τρίτη 25 Μαρτίου 2014

Ηροδότου Ιστορία, ενότητα 2η

ΚΡΟΙΣΟΣ ΚΑΙ ΣΟΛΩΝ




ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

1.      Περιεχόμενο ανθρώπινης ευδαιμονίας
2.      Αστάθεια ανθρώπινης ευδαιμονίας
3.      Αντίθεση Κροίσου – Σόλωνα ως αντίθεση δύο κόσμων
4.      Ύβρις – Μέτρο -  Φθονερό θείο
5.      Δραματοποίηση αφήγησης
6.      Νουβέλα – αφηγηματικό μοτίβο – ιστορική αναδρομή

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ

Ο Ηρόδοτος είναι παντογνώστης αφηγητής. Ξεκινά την αφήγησή του in media res (βλ. σελ. 43, εισαγωγικό σημείωμα). Εναλλάσσει στην αφήγηση τον πλάγιο και ευθύ λόγο. Η αφήγησή του είναι δραματοποιημένη. Οι πραγματικοί ή πλασματικοί λόγοι και διάλογοι που αποδίδει στα διάφορα πρόσωπα των ιστοριών του είναι χαρακτηριστικό του έργου του. Η συνομιλία του Σόλωνα και του Κροίσου ανήκει στις νουβέλες (βλ. σελ. 22). Οι νουβέλες γενικά διακρίνονται για το έντονο παραμυθικό ύφος και το δραματικό ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα τους. Στη νουβέλα Κροίσου – Σόλωνα μπορούμε να διακρίνουμε χαρακτηριστικά μοτίβα με λαϊκά – παραμυθικά στοιχεία, όπως ότι πριν από το θάνατο δεν μπορούμε να εκφράζουμε γνώμη για κανέναν. Σήμερα συναντάμε το ίδιο θέμα σε πολλές παροιμίες : «α δε φας, μη μακαρίσεις», «πίσω έχει η αχλάδα την ουρά» κ.ά. Άλλο μοτίβο είναι ο θάνατος στον ύπνο (Ησίοδος, Πλούταρχος κ.ά.). Άλλο στοιχείο παραμυθιού στη νουβέλα είναι η τριπλή επανάληψη που προκαλεί τη δείνωση (τρεις ερωτήσεις – τρεις απαντήσεις)

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ




Μέσα από την αντιπαράθεση Σόλωνα – Κροίσου φαίνεται και η διαφορά των δύο κόσμων : του ελληνικού και του ασιατικού. Ο Σόλωνας αντιπροσωπεύει το μέτρο, τη σύνεση ενώ ο Κροίσος την υπερβολή, την αλαζονεία. Χαρακτηριστική είναι η αντίληψη του βασιλιά για την ευδαιμονία. Η αστάθεια της ανθρώπινης ευτυχίας αποδίδεται στο «φθονερόν θεον». Οτιδήποτε παραβιάζει τη φυσική τάξη, την ηθική τάξη ο Ηρόδοτος το αποδίδει στο φθόνο των θεών που είναι προστάτες της τάξης. Η τριπλή ύβρη του Κροίσου θα οδηγήσει στη νέμεση των θεών.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      Γιατί ο Κροίσος επισκέφθηκε τον Κροίσο;
2.      Γιατί ο Κροίσος έδειξε στο Σόλωνα τους θησαυρούς του πριν τον ρωτήσει για τον ευτυχισμένο άνθρωπο;
3.      Με ποια κριτήρια θεωρήθηκε ευτυχισμένος ο Τέλλος ο Αθηναίος;
4.      Πώς αντέδρασε ο Κροίσος στην απάντηση του Σόλωνα;
5.      Τι απάντησε στον Κροίσο ο Σόλωνας, όταν επανέφερε το ίδιο ερώτημα;
6.      Με ποια κριτήρια θεωρήθηκαν ευτυχισμένοι ο Κλέοβης και ο Βίτωνας;


7.      Ποιον θεωρούσε ευτυχισμένο άνθρωπο ο Κροίσος, όπως φάνηκε από τις αντιδράσεις του;
8.      Ποια αντίληψη εκφράζει ο Σόλωνας για τους θεούς και την παρέμβασή τους στα ανθρώπινα;

ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1.      Να εντοπίσετε τα διαχρονικά στοιχεία της ενότητας.
2.      Να μελετήσετε τα παράλληλα κείμενα που ακολουθούν. Να βρείτε τις ομοιότητες με το κείμενο του Ηροδότου. Τι μας αποκαλύπτουν για την κοινωνία της εποχής τους και ποια θέση έχουν στη δική μας κοινωνία;

ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

1.      ΣΟΦΟΚΛΗΣ – ΤΡΑΧΙΝΙΑΙ, στ. 1 – 3

«είναι ένας λόγος που γυρνά στον κόσμο
απ’ τα παλιά τα χρόνια : πως δεν είναι
να ξέρεις για κανένα, πριν πεθάνει,
αν του ήταν ή καλή ή κακή η ζωή του»

2.      ΣΟΦΟΚΛΗΣ, ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ, στίχοι 1524 – 1530

«Πολίτες της πατρίδας μου της Θήβας
κοιτάξτε τον Οιδίποδα,
των αινιγμάτων γνώριζε τη λύση,
μακρόθυμος και παντοδύναμος κυβέρνησε,
τον ζήλεψαν πολλοί· τον φθόνησαν πολλοί·
δίνη δεινή τον πήρε και τον βύθισε.
Ποτέ μη μακαρίζεις τους ανθρώπους,
πριν αντικρύσεις τη στερνή τους μέρα
και πριν το τέρμα της ζωής περάσουν,
χωρίς να τους παιδέψουν βάσανα και πίκρες».
Μτφ. Κ.Χ. Μύρης

3.      Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος 1-4: Του κύκλου τα γυρίσματα
Του κύκλου τα γυρίσματα, που ανεβοκατεβαίνουν,
και του Τροχού, που ώρες ψηλά και ώρες στα βάθη πηαίνουν·
και του Καιρού τα πράματα, που αναπαημό δεν έχουν,
μα στο Καλό κ' εις το Κακό περιπατούν και τρέχουν·


Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

Ελληνική Επανάσταση

25 Μαρτίου1821
«…τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον,
τὸ δ' ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον…»  
Θουκυδίδης










Σχολική Γιορτή για την Επανάσταση του 1821


Σήμερα στο Γυμνάσιο Λ.Τ. Μοσχοχωρίου πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη εκδήλωση μνήμης για την Επανάσταση του 1821. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τη συνάδελφό μου κα Μαρία Σίσκου για την αμέριστη βοήθειά της στη γιορτή, τον κο Γιάννη Θεοδοσόπουλο για την τεχνική υποστήριξη και τον Διευθυντή μας, κο Πέτρο Γώγουλο, για την ηθική του συμπαράσταση. Το μεγαλύτερο μπράβο ανήκει στους μαθητές και τις μαθήτριες του Σχολείου μας που με την προσπάθειά τους μάς ταξίδεψαν στις ημέρες του 1821 δημιουργώντας κατανυκτική ατμόσφαιρα. Τέλος, θέλω να δώσω τα συγχαρητήριά μου σε όλους τους μαθητές που  παρακολούθησαν τη γιορτή με απόλυτη προσήλωση δείχνοντας το ήθος τους και ένα μεγάλο ευχαριστώ στους γονείς που μας τίμησαν με την παρουσία τους.

«Τῇ Ὑπερμάχῳ»
Γλυκερία
Video  : αφιέρωμα στην Παναγία
Τζίνα Ζαζά
Video : «Χρονικό Επανάστασης»
National Geographic
«Η Σκλάβα Πόλη»
Νίκη Ντρίζου,
Κώστας Ζαρίκας,
Γεωργία Οικονόμου
«Το Ελληνόπουλο»
Βαγγέλης Ευαγγελίου
«Η καταστροφή των Ψαρών»
Νίκη Ντρίζου
«Φωτεινός»
Θανάσης Συκάς
«Καπετάν Μιχάλης»
Τζίνα Ζαζά
«Ελεύθεροι
Πολιορκημένοι»
Κωνσταντία Νακάκη - τραγούδι
Βασίλης Αγγελόγιαννος - κιθάρα
«Άγαλμα»
Αλέξανδρος Φωτόπουλος
«Μικρή Πατρίδα»
Κωνσταντία Νακάκη - τραγούδι
Βασίλης Αγγελόγιαννος - κιθάρα

 

Σκηνοθετική Επιμέλεια—Πρόγραμμα
 

            Τζίνα Ζαζά

                              Μαρία Σίσκου

Τεχνική υποστήριξη

Γιάννης Θεοδοσόπουλος 
Ιωάννα Χούδρα




Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014

«Παγκόσμια ημέρα ποίησης»

21 Μαρτίου


Το alldayschool  τιμά τη σημερινή ημέρα με ένα ποίημα της κας Ξανθής Τσαπάρα που συνεργάζεται μαζί μας. Η κα Τσαπάρα, καθηγήτρια Γερμανικών του Γυμνασίου Στυλίδας, έλαβε μέρος στον 9ο Λογοτεχνικό Διαγωνισμό του Ιωνικού Συνδέσμου και πήρε το 1ο βραβείο. Τη συγχαίρουμε και παραθέτουμε το ένα από τα τρία ποιήματα με το οποίο βραβεύτηκε. Απολαύστε το!

Ψυχής αλήθειες - Ξανθή Τσαπάρα

Όποιος δεν είδε πόλεμο και κοφτερό μαχαίρι
δεν ένιωσε να τον χαράζει στο λαιμό
αγώνας άνισος τι’ ναι να σου ειπεί δε ξέρει
δε ξέρει αυτός απο αίματα, ξίφος και γκρεμό

Όποιος  δε γεύτηκε τη μοναξιά ενός κελιού
και φυλακή δε μύρισε ποτέ του
δε ξέρει πως στον πάτο μαύρου σκοταδιού
σε ρίχνει τ’ άσπιλο χέρι ενός «ευεργέτου»

Όποιος ζωή εθυσίασε για κάτι ιερό
έχοντας μέσα του καθάρια την ψυχή
τον Εωσφόρο δε τον βλέπει σαν εχθρό
κι εκείνος σκύβει και το μέτωπο τού φιλεί

Όποιον όξος επότισαν αντί γλυκό νερό
κι εκείνος καρτερικά υπέμεινε τον πόνο
στο χώμα που τον σκέπασε θα δει ν’ ανθίζει ανθό
καθώς θα τον καθίζουνε σε ασημένιο θρόνο

Σ’ όποιον πατρίδα αρνήθηκε σε βάρβαρο να δώσει
κι έφυγε μ’ άλλους ψέλνοντας πολεμικό παιάνα
ρίψασπις να μη λέγεται σαν τον ξανανταμώσει
του εμήνυσε σφιχτόκαρδα η θαρραλέα μάνα

Όποιος τη μοίρα δέχτηκε όπως του ήταν γραμμένη
και τα όνειρά του έπαψε νωρίς να κυνηγά
στου φόβου τα ραπίσματα ζωή έχει υποταγμένη
γιατί η ψυχή δεν πέταξε κι ας είχε τα φτερά






Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Ηροδότου Ιστορία, ενότητα 1η

ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΩΤΟ : ΚΛΕΙΩ

Ενότητα 1η : Προοίμιο 1, 1- 5, 6

·         ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
1.      Ρόλος του προοιμίου (εισαγωγικό κεφάλαιο): γνωρίζουμε το συγγραφέα που έχει σκοπό του την πολιτισμική συνέχεια, επιλέγει τα σπουδαία ανθρώπινα έργα και αναζητά τα αίτια του πολέμου.
2.      Μυθικές αιτίες: οι αρπαγές της Ιώς, Ευρώπης, Μήδειας, Ελένης. Οι Έλληνες ευθύνονται για την αρχή του πολέμου (Τρωική εκστρατεία).
 Ιώ

 Μήδεια



 Ευρώπη







     Ελένη - Πάρης








3.      Ιστορικές αιτίες: η επεκτατική πολιτική του Κροίσου εις βάρος των Ελλήνων της Μ. Ασίας. Ο Ηρόδοτος ξεπερνά το μύθο και περνά στο χώρο της ιστορίας.

·         ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ
Στο προοίμιο γράφει σε γ΄ πρόσωπο, προσδίδοντας στο κείμενο επίσημο ύφος,
στόχος του η αντικειμενικότητα. Πρόκειται για παντογνώστη αφηγητή Στο κεφ. 5 μετατρέπει τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Διευκολύνει τον αναγνώστη παίρνοντας θέση, έτσι ώστε να μη χαθεί σε λεπτομέρειες και τον βοηθάει να διαμορφώσει άποψη. Παραθέτει διάφορες απόψεις (Ελλήνων, Περσών, δικές του), γεγονός που δείχνει τη φροντίδα για τον αναγνώστη του. Χρησιμοποιεί την ειρωνεία, με την οποία επιδιώκεται να δημιουργηθεί μια διάσταση (ειρωνικό χάσμα) ανάμεσα στα «φαινόμενα» και στα «λεγόμενα» και στην πραγματικότητα. Το ύφος του είναι ζωντανό, παραστατικό (δίνει λεπτομέρειες), είναι ικανότατος στην αφήγηση. Στα κεφ. 6, 26 και 27 κατονομάζει τον Κροίσο αίτιο της σύγκρουσης. Αντίθετα οι σύγχρονοι ιστορικοί απομακρύνονται από την προσωποκεντρική ιστοριογραφία (η εξήγηση της ιστορίας που στηρίζεται σε πρόσωπα, συνήθως τους ηγέτες), λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, πολιτικές, πολιτισμικές, οικονομικές δομές.

·         ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
1.      Ο άνθρωπος επιθυμεί την υστεροφημία (προοίμιο)
2.      Η εκδίκηση ως ανταπόδοση της αδικίας - αυτοδικία (κεφ. 1 - 4)
3.      Το ευμετάβλητο της ανθρώπινης ευτυχίας (κεφ. 5)
4.      Οι άνθρωποι πριν προβούν σε συγκρούσεις αναζητούν αφορμές (κεφ. 26)
5.      Οι άνθρωποι αναζητούν τη σωτηρία τους στη θρησκευτική πίστη, όταν βρίσκονται σε δύσκολες στιγμές (κεφ. 26)

·         ΛΕΞΕΙΣ - ΚΛΕΙΔΙΑ
υστεροφημία, μυθικές και ιστορικές αιτίες, βάρβαρος ( ο αλλόφυλλος με ξένη γλώσσα και συνήθειες), προσωποκεντρική ιστοριογραφία, διαχρονικά στοιχεία, φόρου υποτελείς, αντικειμενικός και υποκειμενικός συγγραφέας.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ
  1. Να χαρακτηρίσετε τις ακόλουθες προτάσεις με την ένδειξη Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος).
Οι Φοίνικες άρπαξαν την Ιώ στο Άργος.

Ο Κροίσος καταγόταν από την Περσία.

Ο Κροίσος έκανε με τη βία φόρου υποτελείς όλους τους Έλληνες.

Ο Αλυάττης ήταν ο πατέρας της Μήδειας.

  1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
__ Ο όρος βάρβαρος στον Ηρόδοτο σημαίνει: α) άγριος, β) απολίτιστος, γ) αλλόγλωσσος.
__ Ο Ηρόδοτος προσπαθεί να είναι: α) υποκειμενικός, β) αντικειμενικός, γ) αντικείμενο.

  1. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων που ακολουθούν.
α) Ο Ηρόδοτος θεωρεί τον _______________ πραγματικό αίτιο της σύγκρουσης.
β) Οι Πέρσες θεωρούν τους Έλληνες αίτιους της σύγκρουσης, γιατί ξεκίνησαν _________________ εναντίον της Ασίας.
γ) Σύμφωνα με τους Πέρσες η Ευρώπη ανήκει στους ________________ και η _____________ στους Πέρσες και στους λαούς που την κατοικούν.
δ) Η αντίθεση του Ηροδότου στις περσικές – φοινικικές εκδοχές εκφράζει το ___________________ του μύθου και το πέρασμα στον κόσμο της _______________.

  1. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με αυτές που ταιριάζουν από τη στήλη Β.
Α                                                                      Β
α. Ηρόδοτος                                              1) φόρου υποτελείς
β. Ιώ                                                             2) Ιάσονας
γ. Μήδεια                                                   3) πατέρας της Μήδειας
δ) Έλληνες της Μ. Ασίας                        4) γιος του Πρίαμου
ε. Κόλχος                                                     5) ιστοριογράφος
στ. Αλέξανδρος                                         6) Λυδός
ζ. Κροίσος                                                    7) Ίναχος

Ερωτήσεις

1.      Ποια είναι τα βασικά στοιχεία του προοιμίου;
2.      Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι αιτίες;
3.      Ποια είναι η περσική εκδοχή για τη σύγκρουση Ελλήνων και Περσών;
4.      Για ποιες αρπαγές γυναικών κάνουν λόγο οι Πέρσες;
5.      Γιατί η ευθύνη βαρύνει τους Έλληνες, σύμφωνα με τους Πέρσες;
6.      Ποια είναι η άποψη του Ηροδότου για τις μυθικές αιτίες;
7.      Ποιος ήταν ο πραγματικός αίτιος, κατά τον Ηρόδοτο;
8.      Γιατί ο Ηρόδοτος θεωρεί τον Κροίσο πρωταίτιο της σύγκρουσης;

Εργασίες για το σπίτι

1.      Ο Ηρόδοτος δε γράφει από τη σκοπιά ενός λαού ή μιας ομάδας, αλλά από καθολική σκοπιά. Σε ποια σημεία επιβεβαιώνεται η άποψη αυτή;
2.      Στην Οδύσσεια (ο 415 – 430) αφηγείται μια ιστορία για τους Φοίνικες παρόμοια με αυτή του Ηροδότου. Να περιγράψετε τις δύο σκηνές ή να γράψετε ένα σύντομο κείμενο για τους Φοίνικες.
βοηθητικό υλικό 

ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ :  ραψωδία ο, στίχοι 415 - 430
μετάφραση Ν. Καζαντζάκη – Ι. Κακριδή

''Μια μέρα εκεί μας ήρθαν Φοίνικες θαλασσοξακουσμένοι,
κλέφτες, στο μαύρο πλοίο τους άμετρες πραμάτειες κουβαλώντας
κι είχεν ο κύρης μου στο σπίτι του μια σκλάβα απ᾿ τη Φοινίκη,
τρανόκορμη, όμορφη, που κάτεχε πάσα γυναικεία τέχνη
και την πλάνεψαν τότε οι Φοίνικες οι τετραπερασμένοι
να πλένει κάποιος τους την πέτυχε, και δίπλα στο άρμενο τους
μαζί της σ᾿ έρωτα πρωτόσμιξε᾿ αυτό είναι που τα φρένα
ακόμα και της πιο καλόπραγης γυναίκας ξεπλανεύει!
Μετά πούθε είχε ερθεί τη ρώτησε και ποια ήταν, κι η γυναίκα
το αψηλοτάβανο του κύρη της του φανερώνει σπίτι:
 .. Απ᾿ τη Σιδώνα την πολύχαλκη καυκιέμαι εγώ πως σέρνω,
κι έχω πατέρα τον Αρύβαντα, που ήταν το βιος του βρύση.
Μια μέρα, απ᾿ τα χωράφια ως διάγερνα, μου χύθηκαν Ταφιώτες
κουρσάροι, κι ως με άρπαξαν, μ᾿ έφεραν σε τούτου εδώ του ρήγα
τ΄ αρχοντικό, κι αυτός επλέρωσε πολλά να με αγοράσει."

Δικτυογραφία – Βιβλιογραφία





βιβλίο εκπαιδευτικού : Ηροδότου Ιστορία